Zygfryd Juczyński, Bogumiła Chrystowska – Jabłońska
STRATEGIE RADZENIA SOBIE Z CHOROBĄ NOWOTWOROWĄ.
Przyczyny stresu pacjentów chorych na nowotwór są bardzo różne: diagnoza, rozpoznanie, leczenie nowotworu itp. Różne są też strategie radzenia sobie ze stresem. Próby ich systematyzacji są rozmaite. Na ogół przeważają następujące rodzaje klasyfikacji – pierwsza wyodrębnia dwa rodzaje aktywności: a) próba rozwiązania problemu, b) próba opanowania emocji. Klasyfikacja druga koncentruje się na strategiach radzenia sobie, które z kolei można podzielić na poznawcze lub behawioralne. Połączenie obu sposobów klasyfikacji daje optymalne, zintegrowane podejście do problemu. Rodzaj przyjętej przez chorego strategii i jej efektywność zależą od wielu czynników. Na ogół uważa się, że lepsze są strategie nastawione na rozwiązanie problemu, jednak praktyka wykazuje, że czasem inne strategie mogą się w określonej sytuacji okazać bardziej korzystne. W każdym wypadku obowiązuje bardzo indywidualne podejście do problemu.
STRATEGIES OF COPING WITH CANCER DISEASE
There are many causes of cancer disease stress: diagnostic procedures, diagnosis, treatment, threat of recurrence and so on. There are also many strategies of coping with stress – which are classified on different way. Generally we have two kind of classification. The first concentrated on two main activities: solving the problem or control of emotional reactions. The second one’s focuses on the cognitive or behavioural strategies. The effectiveness of these various strategies depends on many factors. According to many authors the best are the strategies concentrated on solving the problems but in individual case the other activity can be more effective. In every case we must assess this problem on very individual way.
Jolanta Kotowicz – Kadyszewska, Katarzyna Maciejewska, Adam Zedler
ZAGADNIENIE CIERPIENIA U CHORYCH LECZONYCH Z POWODU NOWOTWORÓW JAMY USTNEJ I TWARZY.
Autorzy przedstawiają cierpienie fizyczne, psychiczne i społeczne chorych z nowotworami twarzy jamy ustnej. Na przykładzie 8 chorych analizują ich zachowanie wobec rozpoznania choroby i w czasie leczenia.
THE SUFFERING OF THE PATIENTS WITH CANCER OF FACE AND ORAL CAVITY
There have been presented physical, psychological and social sufferings of patients with the face and oral cavity tumorss. The behaviour of 8 patients in diagnostic and treatment stage of disease have been analysed.
Czesław Stankiewicz, Andrzej Skorek
ESTETYCZNE I CZYNNOŚCIOWE SKUTKI LECZENIA NOWOTWORÓW NOSA I ZATOK PRZYNOSOWYCH.
Nowotwory złośliwe nosa i zatok przynosowych występują stosunkowo rzadko, jednak stanowią jeden z najtrudniejszych problemów klinicznych. Są one rozpoznawane zwykle późno i ich leczenie wymaga rozległych zabiegów resekcyjnych w obrębie twarzoczaszki. Operacje takie dają szereg uciążliwości i dolegliwości, wpływających na stan psychiczny pacjenta i jakość jego życia. Przedstawiono podstawowe dane dotyczące patologii i kliniki nowotworów nosa i zatok, po czym omówiono następstwa estetyczne i czynnościowe ich leczenia chirurgicznego, mające wpływ na jakość życia i wymagające przed- i pooperacyjnej rehabilitacji psychospołecznej.
AESTHETIC AND FUNCTIONAL EFFECTS OF TREATMENT OF MALIGNANT NEOPLASMS OF THE NOSE AND PARANASAL SINUSES
Malignant neoplasms of the nose and paranasal sinuses are rare but pose a very difficult clinical problem. Treatment of these tumours requires very extensive surgical procedures. These operations give many unfavourable effects. Authors present pathological and clinical data of malignant tumours of the nose and sinuses. Aesthetic and functional effects of the treatment was discussed, aspecially to take consideration to quality of life and uncessity of psychosocial rehabilitation.
Grażyna Urbańska, Iwona Alicja Trzebiatowska, Danuta Paradowska, Bożena Kowalska
PRÓBA OCENY JAKOŚCI ŻYCIA LARYNGEKTOMOWANYCH W OPARCIU O BADANIE UCZESTNIKÓW TURNUSU REHABILITACYJNEGO.
Oceniono niektóre aspekty psychicznego funkcjonowania laryngektomowanych – uczestników turnusu rehabilitacyjnego – w zależności od jakości mowy zastępczej oraz niektórych czynników epidemiologicznych i klinicznych. Stwierdzono, iż zarówno poczucie sensu i celu życia, jak i typ obieranej postawy wobec choroby nowotworowej nie zależały od stopnia wykształcenia mowy zastępczej, miały natomiast wyraźny związek z rodzajem przebytego leczenia, będącym pośrednim wyznacznikiem zaawansowania choroby.
THE ATTEMPT OF LIFE OUALITY EYALUATION OF LARYNGECTOMIZED PATIENTS BASED ON THE EXAMINATION OF REHABILITATION COURSE PARTICIPANTS
Psychical aspects of functioning were evaluated in 25 laryngectomized participants of a rehabilitation course. The following aspects were taken into account: the quality of vicarious speech, some epidemiological and clinical factors. It has been found that the feeling of sense and aim of life, as well as the approach towards the neoplastic disease does not depend on the degree of advancement of the vicarious speech. However, the above mentioned factors were directły connected with the type of undergone treatment which was an indirect indicator of the progression of the disease.
Józef Jordan
GDYŃSKI MODEL REHABILITACJI CHORYCH PO WYCIĘCIU KRTANI.
Rehabilitacja chorych po wycięciu krtani obejmująca głównie naukę mowy tzw. głosem przełykowym prowadzona jest w Oddziale Otolaryngologicznym w Gdyni w nowo utworzonej Pracowni Rehabilitacji Mowy u Laryngektomowanych. Pracownia prowadzona jest przez Halinę Gorajską, która jest osobą po wycięciu krtani, nauczyła się bardzo dobrze mówić głosem przełykowym i zdobyła kwalifikacje do prowadzenia nauki mowy u tych chorych. Obecność tej placówki w Oddziale ma dla chorych, którym proponuje się wycięcie krtani, ogromne znaczenie. W dużym stopniu zmniejsza stres związany z przyszłym kalectwem, daje chorym bardzo wiarygodną nadzieję, że po operacji będą mieli możliwość komunikowania się z otoczeniem za pośrednictwem mowy. Ważnym elementem jest także fakt, że w jednym miejscu odbywa się całość procesu leczenia i rehabilitacji. W Pracowni nauka mowy jest stosowana ambulatoryjnie i stacjonarnie. Korzystają z niej chorzy z różnych regionów Polski. Uzupełnieniem tej rehabilitacji są turnusy rehabilitacyjne. Trwają one dwa tygodnie. Ostatni miał miejsce w Mielnie, we wrześniu 1999 roku.
MODEL OF REHABILITATION IN PATIENTS FOLLOWING LARYNGECTOMY IN GDYNIA
Rehabilitation of patients following laryngectomy concerning especially the speech with esophageal voice is performed in ENT Department in Gdynia in new instituted Consulting Unit For Speech Rehabilitation Following Laryngectomy. This Unit is directed by Halina Gorajska, who alone is person following laryngectomy. The presence of this Unit in our Department has big meaning for these patients. In significant scale it diminished the stress connecting with the disease and with future disability and gives the patients very credible hope for possibility of speech communication after surgical treatment. Very important factor is fact that in one place is performed all process of healing – surgical treatment and rehabilitation. In this Consulting Unit learning of speech is performed as outpatient and during hospitalisation. This enables speech rehabilitation of patients surgically treated in other region of Poland. Complementary action in speech rehabilitation are organised by Unit so called „rehabilitation`s holidays”, which lasted two weeks. The last one had place in Mielno in September 1999.
Karolina Majewska, Mikołaj Majkowicz, Irmina Śmietańska, Maria Gałuszko, Dorota Szlosowska
NIEKTÓRE UWARUNKOWANIA PERCEPCJI BÓLU POOPERACYJNEGO U PACJENTÓW Z CHOROBĄ NOWOTWOROWĄ.
Praca miała na celu stwierdzenie jak poziom lęku przed zabiegiem operacyjnym u chorych z nowotworem wpływa na odczuwanie bólu po zabiegu oraz czy podanie Lorazepamu przed operacją wpłynie na stopień nasilenia bólu po zabiegu. Przebadano 94 pacjentów Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku. Grupę przyjmującą Lorazepam przed zabiegiem operacyjnym stanowiły 44 osoby. Grupę otrzymującą Midazolam – 50 osób. Poziom lęku oceniano testem Spielbergera, nasilenie bólu skalą VAS. Wykazano, że im wyższy poziom lęku przed operacją, tym większa wrażliwość na ból pooperacyjny, oraz że zastosowanie Lorazepamu przed zabiegiem powoduje znaczące obniżenie percepcji bólu pooperacyjnego w porównaniu z grupą przyjmującą Midazolam.
THE IMPACT OF PREOPERATIVE ANXIETY ON THE PERCEPTION OF POSTOPERATIVE PAIN OF CANCER PATIENTS
The aim of the study was to examine the impact of the level of preoperative anxiety on the perception of postoperative pain in the group of 94 cancer patients. The I group (44 persons) received Lorazepam before the surgery. The II group (50 persons) was treated by Midazolam. The level of anxiety was assessed by STAI – test, the intensity of pain by VAS scale. It was demonstrated that the higher level of anxiety before the surgery was related to the more intensive perception of postoperative pain. Using Lorazepam given to the patients before surgery caused significant lower intensity of the pain than Midazolam.
Przemysław Kapała, Krystyna de Walden – Gałuszko
OCENA JAKOŚCI OPIEKI PALIATYWNEJ – ZARYS PROBLEMU.
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie problemu oceny jakości opieki nad pacjentami w terminalnym okresie choroby nowotworowej. Zawiera ona przegląd podstawowych metod badawczych oceniających jakość opieki, jakość życia i ocenę kosztów sprawowanej opieki. Przedstawia również główne problemy i trudności występujące przy przeprowadzaniu tego typu badań.
ASSESSMENT OF QUALITY OF PALLIATIVE CARE – OUTLINE OF THE PROBLEM
The following publication represents main problems related to the assessment of quality of care of terminally ill cancer patients. It is the review of basic research methods evaluating quality of care, quality of life and the valuation of health care costs. It considers also main problems related to the realising such evaluations.
Karolina Majewska, Iwona Trzebiatowska, Mikołaj Majkowicz
POGLĄDY NA MEDYCYNĘ ALTERNATYWNĄ WŚRÓD PACJENTÓW W TERMINALNYM OKRESIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ.
Zbadano grupę 44 chorych w terminalnym okresie choroby nowotworowej, pozostających w hospicyjnej opiece domowej. Celem pracy było poznanie opinii badanych na temat skuteczności, rodzajów i osobistych preferencji w zakresie stosowania medycyny alternatywnej oraz porównanie pod względem społeczno-demograficznym grupy pacjentów z pozytywną opinią na temat medycyny alternatywnej z grupą mającą opinię negatywną. Zastosowano strukturyzowany wywiad społeczno-demograficzny oraz ankietę dotyczącą medycyny alternatywnej. Wykazano, że 75% badanych uznaje skuteczność medycyny alternatywnej w odniesieniu do choroby nowotworowej, a 25% uznaje ją za nieskuteczną. Stwierdzono, że jedynym czynnikiem różnicującym w tym zakresie jest wykształcenie. Osoby z wykształceniem średnim i wyższym lepiej oceniły skuteczność terapii alternatywnych. Badani największą skuteczność przypisali ziołolecznictwu i bioenergoterapii. Popularność medycyny alternatywnej wynika ich zdaniem z nieskuteczności medycyny konwencjonalnej w pewnych przypadkach oraz z naśladowania natury przez niektóre jej formy. Większość badanych uważała też, że terapeuta musi mieć profesjonalne przygotowanie (niekoniecznie medyczne) część chorych uznała, że terapeuta musi posiadać „dar leczenia”.
TERMINALLY ILL CANCER PATIENTS’ OPINIONS ON ALTERNATIVE MEDICINE
We analysed opinions on complementary alternative medicine (CAM) of 44 terminally ill cancer patients of Gdansk home-care hospice. Purpose of this study was to interview patients about their experiences and feelings of alternative therapy and compare groups with positive and negative opinions. We use the questionnaire specifically developed for this project. The results indicated that 75% participants claimed that CAM with reference to cancer is effective, 25% found it ineffective. There was no difference between those two groups regarding the socio-demographic factors except one: education level 90,9% patients with secondary or university education and 59,1% patients with elementary education believe in efficiency of CAM. The rest of our results demonstrate, that the most popular methods of CAM are herbal therapy and bioenergotherapy. The popularity of them is subsequent to inefficacy of traditional medicine in certain situations and the fact that CAM is strictly connected with nature. The greater part of participants considers that therapeutists should have professional preparation (not necessary medical one). 25% think, that they should have „a gift of healing”.
Maria Augustyniak
CHORZY PO LARYNGEKTOMII – PROBLEMY KLINICZNE.
W artykule przedstawiono istotę zabiegu chirurgicznego jakim jest laryngektomia, czyli wycięcie krtani oraz wynikające z tego zmiany kliniczne i psychofizjologiczne u pacjenta. W pracy przedstawionej podczas V Konferencji Polskiego Towarzystwa Psychoonkologicznego posłużono się wieloma reprodukcjami powszechnie znanych obrazów muzealnych.
PATIENTS AFTER THE LARYNGECTOMY – CLINICAL PROBLEMS
The article gives the general description of the excision of larynx. Then it deals with both clinical and psychological problems, that patients encounter after the surgery. 5 slides with the masterpieces of art, presented during the lecture, help the audience not only to understand but also to „feel” the sideeffects of laryngectomy.
Halina Gorajska
REHABILITACJA GŁOSU I MOWY U OSÓB PO WYCIĘCIU KRTANI – DOŚWIADCZENIA WŁASNE.
Autorka przedstawia metody nauki mowy u chorych po wycięciu krtani ze szczególnym uwzględnieniem gromadzenia powietrza w przełyku i tworzenia głosu przełykowego. Autorka prowadzi Poradnię Rehabilitacji Mowy u Osób Laryngektomowanych stanowiącą jednostkę Oddziału Otolaryngologicznego Szpitala Miejskiego w Gdyni. Jest osobą po wycięciu krtani, przez co ma szczególne możliwości nawiązywania kontaktów z chorymi w okresie przed i pooperacyjnym.
VOICE AND SPEECH REHABILITATION FOLLOWING LARYNGECTOMY – OWN EXPERIENCES
The author describes methods of speech rehabilitation following laryngectomy with particular presentation the technics of pocketing air in the esophagus and expelling it to produced an esophageal voice. The author is chief of Consulting Unit for Speech Rehabilitation Following Laryngectomy in ENT Department in Municipal Hospital in Gdynia. She alone is a person following laryngectomy, speaks very well with esophageal voice and this allows her to have particular possibilities in the contacts with patients before and after surgical treatment.
Józef Binnebesel
CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE PROCES OPIEKI POZAMEDYCZNEJ NAD DZIEĆMI HOSPITALIZOWANYMI Z POWODU CHOROBY NOWOTWOROWEJ.
Artykuł przedstawia niewielki wycinek badań, w których podjęto kwestię opieki pozamedycznej nad dziećmi chorymi na raka. W badaniach tych przebadano 193 osoby (lekarzy, pielęgniarki, psychologów, nauczycieli i kapelanów) zatrudnione w 8 z 10 oddziałów zrzeszonych w Polskiej Grupie Leczenia Białaczek. Analiza uzyskanego materiału pozwoliła na wyszczególnienie 23 czynników, które zdaniem ankietowanych utrudniają im niesienie pomocy pozamedycznej, Najważniejszymi z nich były: brak kontaktu z psychologiem, braki lokalowo-materialne, brak empatii wśród personelu, brak czasu, słabe zarobki, brak współpracy na oddziale, zbyt silny związek emocjonalny z dzieckiem, stan psychiczny dziecka. Oprócz omówionej w niniejszym artykule kwestii, badania obejmowały między innymi motywy podjęcia pracy na oddziale, własnej roli pracownika na nim, możliwości współpracy z psychologiem, nauczycielami, własnego postrzegania opieki i potrzeb przebywających na nim dzieci, jak również czynników wspierających i utrudniających sprawowanie działań opiekuńczych.
THE FACTORS THAT MAKE THE PROCESS OF EXTRAMEDICAL HEALTH CARE OF HOSPITALIZED CHILDREN WITH LEUKAEMIA DIFFICULT
This presents a small portion of examinations which took up the question of extramedical healthcare of such children. The examinations underwent 193 people (doctors, nurses, psychologists, teachers and chaplains) employed in 8 out of 10 wards associated in the „Polish Group for Treating Leukaemia”. The analyse of obtained material allowed for specifying 23 important factors which, according to the results of inquiry, impede extra medical help. The factors are: lack of contact with psychologists, lack of housing conditions, lack of empathy among medical staff, lack of cooperation within a ward, excessive emotional relationship with child, child’s mental condition. Apart from the discussed question, examinations also included the motives of undertaking a job on the ward, the role of a worker in it, possibilities of cooperation with psychologists, teachers, their own perception of heal thcare and the needs of children staying in a ward as well as the factors supporting and impeding the heal thcare.
